Ẩm thực Bát Tràng
" Chè hạt hoa sói " một cách thưởng thức trà độc đáo ở riêng Bát Tràng
Đối với người Việt Nam nói chung "Anh đi anh nhớ quê nhà - Nhớ canh rau muống nhớ cà dầm tương", còn với người Bát Tràng nói riêng luôn ghi nhớ câu thơ rằng:"Cơm nước mắm, tắm đòn dong - Chè hột hoa sói nước sông Nhị Hà". Bởi lẽ "Đòn dong" và " Chè hột hoa sói " đã đi sâu vào tiềm thức của mỗi con người.
Mỗi người Bát Tràng xa quê, món quà được người nhà chuyển tới chính là
một chiếc đòn dong và một cân chè hột ướp hoa sói. "Đòn dong" là thứ vật
phẩm phụ, ngày nay có tên gọi là tòong, xưa dùng để lót sản phẩm với
mục đích không để sản phẩm bị dính vào bao khi nung. Với bề mặt thô,
giáp nhưng không sắc, đòn dong được dùng thay cho hòn đá kì.
Còn "Chè hột hoa sói" có thể gọi
là một phương thức ướp trà và thưởng thức trà độc đáo chỉ riêng ở Bát
Tràng mới thấy. Chè hột hay còn gọi là chè nụ phải tìm mua bằng được
loại chè ngon, nụ chè to và đều nhau, chè khi pha phải cho thứ nước màu
vàng sáng mới đạt tiêu chuẩn.
Chọn hoa sói
Cây hoa sói
Sau khi đã chọn được chè, tiếp tục
chọn hoa sói. Khác với hoa nhài, hoa sói có hương thơm mát dịu, gần
giống như hoa ngâu. Bông hoa sói màu trắng, hoa chỉ nhỏ bằng hạt gạo.
Chọn những bông hoa tươi, trắng đem ướp với chè. Đặt hoa sói vào những
chiếc mâm hoặc những chiếc mẹt đan bằng tre sau đó trải đều một lớp chè
lên trên rồi đem phơi dưới nắng. Dưới tác động của nhiệt độ, chè và hoa
cùng khô, hương thơm của hoa sẽ thẩm thấu vào từng nụ chè. Sau khi phơi
khoảng 2,3 nắng bốc chè đựng trong những hũ gốm, đậy chặt để chè không
hút ẩm.
Pha trà
Mỗi lần pha trà, tráng ấm bằng nước
nóng già, cho vào ấm một vốc trà, đổ thêm ít nước nóng rồi tráng một
lần nữa (động tác rửa chè). Cuối cùng tùy theo lượng nước định uống mà
rót nước vào ấm.
Ấm chè hột ngon là ấm chè không đặc
quá mà cũng không loãng quá vì nếu quá đặc thì sẽ rất chát. Chè hạt có
tính mát, có thể uống cả ngày mà không sợ mất ngủ như chè búp. Ngon nhất
là chè được pha bằng nước mưa. Xưa kia vào mùa khô chè còn được pha
bằng nước sông Hồng đánh phèn lắng sạch. Ấm chè hạt thường được ủ nóng
bằng bao ấm (giỏ ấm).
Bao ấm Bát Tràng được nhiều người dù
là khó tính nhất cũng phải ngợi khen tấm tắc. Bao ấm được làm trong một
gia đình có nghề cha truyền con nối. Ai đã từng sống ở Bát Tràng những
năm 80 về trước hẳn sẽ biết đến danh tiếng cụ Mỳ. Giờ cụ đã mất và
truyền nghề cho con trai. Những chiếc bao ấm cầu kì, chắc nịch trong đệm
bằng bông lèn chặt rồi được phủ một lớp vải nhung. Vỏ bao ấm được làm
bằng chất liệu giang và gỗ. Thân bao được bện bằng những sợi mây vót
nhỏ. Chẳng phải nói ngoa, một bao ấm dùng suốt đời người cũng không thể
hỏng, để hoàn thiện một chiếc bao ấm cũng mất hơn một tuần lễ miệt mài
đan đan vót vót bởi vậy giá thành tương đối mắc. Tuy vậy hiểu được giá
trị và độ bền của những chiếc bao ấm ngày càng có nhiều người tìm về chợ
Gốm Bát Tràng đặt mua.
Chè hột hoa sói tới nay đã trở thành một
thú vui "trà đạo" của người dân làng Bát. Bạn muốn thử một lần thưởng
thức? Xin mời đến thăm làng cổ Bát Tràng.
0 nhận xét
Mời bạn cho ý kiến